طرح صنعتی و اثر هنری کاربردی

آثار هنری کاربردی آثار هستند که در طی یک فرآیند صنعتی قابلیت تبلور بر روی یک کالا را دارند و متعاقب آن قابل استفاده تجاری می­باشند. البته این قبیل آثار اغلب به صورت اشکال سه بعدی بر روی کالاها تبلور می­یابند. با توجه به تعریف فوق، می­توان گفت که تعریف مقرره در ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح­های صنعتی و علائم تجاری قابلیت شمول بر این قبیل آثار را دارد و آنها را می توان در قالب طرح­های صنعتی مورد حمایت قرار داد.

  • انواع طرح

از آنجاییکه بررسی انواع طرح می­تواند در تعیین ساز و کارهای حمایتی از آن موثر باشد لذا در این قسمت به بررسی و تعریف انواع مهم طرح می­پردازیم:

1-4-1- طرح ترسیمی

در یک تقسیم­بندی کلی طرح به طرح­های ترسیمی و کاربردی تقسیم می­شود. در طرح­های ترسیمی طراح احساسات فی­البداهه خود را در رابطه با موضوعاتی از قبیل انسان، حیوان، گیاه و اشیاء بیان و بر روی کاغذ پیاده می­کند؛ به نحوی که قابلیت و امکان ساخت کالایی از روی آن وجود ندارد و در واقع در این طرح، طراح در طراحی، اصول و قواعد از پیش­ تعیین شده­ای را ملاک طراحی قرار نمی­دهد و همانطور که گفتیم فی­البداهه احساسات خود را در رابطه با موضوعاتی از قبیل طبیعت و انسان بیان و بر روی کاغذ پیاده می­کند؛ مانند آثار گرافیکی. عکس، مجسمه، طرح­های معماری.

1-4-2- طرح کاربردی

در مقابل طرح­های ترسیمی طرح­های کاربردی قرار دارند که در آنها طراح براساس اصول و قواعد از پیش­تعیین شده و به صورت مرحله به مرحله مبادرت به خلق طرح می­نماید. در واقع در این قبیل طرح­ها، اگرچه طراح ابداعات ذهنی خود را ابتداء بر روی کاغذ پیاده می­کند، لیکن هدف و قصد او ان است که با رعایت اصول و قواعد از پیش­ تعیین شده جنبه کاربردی به آن بدهد. البته باید گفت که طرح­های کاربردی در معنای عام کلمه شامل طرح­های صنعتی نیز می­شود. به عبارت دیگر طرح­های کاربردی در معنای عام و در صورتی که به نحوی از انحاء با شکل و ساختار یک کالا مرتبط باشند، می­توانند در قالب طرح صنعتی قابل حمایت باشند یا حتی اگر چنین طرح­هایی ماهیت دوگانه داشته باشند؛ یعنی علاوه بر ارتباط با شکل یا ساختار کالا جنبه فنی و کارکردی داشته باشد، ظاهراً از حیث شکل و ساختار می­تواند در قالب طرح صنعتی نیز قابل حمایت باشد.

در خاتمه این قسمت از بحث لازم به ذکر است که در برخی از نظام­های ملی، آن دسته از طرح­هایی که به منظور ایجاد جذابیت در ظاهر یک کالا خلق می­شوند در قالب طرح­های ثبت شده یا زیبایی شناختی مورد حمایت قرار می­گیرند و طرح­هایی که تنها به شکل و ساختار یک کالا آن هم از بعد داخلی مربوط می­شوند و عنصر چشم­گیر بودن یا زیبایی شناختی در انها نقش ندارد در قالب طرح­های کاربردی یا ثبت نشده مورد حمایت قرار می­گیرند.

1-4-3- طرح صنعتی

همانطور که قبلاً گفتیم طرح­های صنعتی یکی از مصادیق طرح­های کاربردی در معنای عام کلمه هستند که موجب تغییر در ترکیب یا شکل یک محصول و کالا می گردند و با طرح­­های کاربردی محض که صرفاً جنبه فنی و موجب تغییر ظاهری کالا نمی­گردد تفاوت اساسی دارد.

1-4-4- طرح تزئینی

طرح­های تزئینی یکی از مصادیق طرح-های صنعتی است که در بر دارنده­ی ویژگی­های مربوط به شکل و ساختار یا نقوش و تزئینات به کار رفته در یک کالا می­باشد و صرفاً به ابعاد ظاهری و بیرونی کالا مربوط می­شود و چون عنصر چشم­گیر بودن از جمله مهمترین شروط ماهوی آن می­باشد از آن به طرحهای تزئینی یا زیبایی شناختی نیز تعبیر شده است.

در خاتمه این قسمت از بحث لازم به ذکر است که طرح­های صنعتی را می­توان به لحاظ موضوع نیز مورد تقسیم­بندی قرار داد.

بطور خلاصه سرفصل­های مربوط به معرفی محدوده­های عمومی فعالیت حرفه­ای طراحان صنعتی را می­توان به شرح زیر احصاء کرد:

– مبلمان و عناصر دکراسیون

– لوازم خانگی و آشپزخانه

– وسایل حمل و نقل

– تجهیزات پزشکی، علمی و آزمایشگاهی

– وسایل برقی و الکترونیک

– کفش، کیف و لباس

– وسایل و تجهیزات صنعتی و کشاورزی

– تجهیزات نظامی و انتظامی

– وسایل بهداشتی و آرایشی زینت­آلات

– تجهیزات ورزشی

– محصولات گروه سرگرمی و اسباب­بازی

– واسط کاربری فضاهای مجازی

– ابزار آلات هنری و موسیقی

– نوشت ابزار

– بسته­بندی

البته ممکن است بعضی از محصولات شناخته شده در هیچ یک از گروه­های بالا جای نگیرد و بعضی نیز ممکن است به بیش از یک دسته متعلق باشند. به عنوان مثال طراحی ساعت مچی به طور مشخص متعلق به هیچ یک از گروه­های بالا نیست و طراحی روشنایی هم در زیر گروه مبلمان و دکوراسیون و هم تجهیزات برق و الکترونیک و هم مبلمان شهری مطرح می­شود. این دسته­بندی اندیشه­ی طراحی صنعتی را محدود نمی­سازد و تنها برای روشن کردن بعضی از زمینه­های رایج مطرح شده است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید:

021-57731

021-57768000

ارسال نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

80 − = 71

Call Now Buttonمشاوره رایگان 02157731